Obowiązek alimentacyjny rozumiany jest jako obowiązek krewnych w linii prostej oraz rodzeństwa do dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby również środków wychowania. W praktyce zdecydowanie najczęściej alimenty przyznawane są od rodziców na rzecz dzieci jako świadczenie pieniężne.
Zgodnie z Kodeksem rodzinnym i opiekuńczym rodzice mają obowiązek alimentacyjny wobec dziecka, które nie jest w stanie utrzymać się samodzielnie. Rodzice mogą uregulować kwestię alimentów w jeden z następujących sposobów:
- Zawierając umowę cywilną, najlepiej przed notariuszem – umowa taka musi przede wszystkim określać wysokość należnego świadczenia alimentacyjnego oraz termin i sposób jego wypłacania. Dobrze jest również zawrzeć w takim akcie oświadczenie osoby zobowiązanej do zapłaty alimentów, że w przypadku niewywiązania się z obowiązku zapłaty w określonym terminie, podda się egzekucji.
- Zawierając ugodę przed mediatorem – mediator pomaga wypracować treść porozumienia a także sporządza ugodę. Następnie, co do zasady, ugoda zatwierdzana jest przez Sąd i ma taką samą moc prawną jak wyrok sądu.
- Wnosząc pozew o alimenty – pozew w dwóch egzemplarzach należy złożyć do sądu rejonowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania zobowiązanego lub uprawnionego do alimentów. Pozew o alimenty zwolniony jest z opłaty sądowej.
Jako zwolenniczka alternatywnych metod rozwiązywania spraw, polecam w pierwszej kolejności dwie pierwsze metody. Natomiast w przypadku braku ich skuteczności, jak najbardziej zachęcam do uregulowania kwestii alimentów przy pomocy sądu. Dodam tylko, że praktycznie na każdym etapie postępowania sądowego istnieje możliwość skierowania sprawy do mediacji.
Obecnie w Polsce wysokość alimentów ustala się biorąc pod uwagę usprawiedliwione potrzeby dziecka oraz zarobkowe i majątkowe możliwości rodzica. Jednakże od dwóch lat w Ministerstwie Sprawiedliwości trwają prace nad wprowadzeniem tzw. alimentów natychmiastowych, które mają być przyznawane szybko i bez zbędnych formalności. Do pozwu, który składany byłby na urzędowym formularzu wystarczy dołączyć akt urodzenia dziecka, bez potrzeby wykazywania potrzeb dziecka ani możliwości zarobkowych rodzica. Na rozpoznanie pozwu Sąd miałby maksymalnie 14 dni. Alimenty natychmiastowe mają wynosić na jedno dziecko 496 zł, na dwoje dzieci po 450 zł, a na troje dzieci po 404 zł. Co ważne, taka ścieżka uzyskania alimentów nie zamykałaby drogi do ich dochodzenia na warunkach obecnych. Oznacza to, że uzyskanie wyższych lub niższych alimentów byłoby jak najbardziej możliwe.
Dla porównania, w Niemczech obowiązują tzw. Düsseldorfer Tabelle, której celem jest standaryzacja wysokości alimentów. Tabela podzielona jest według grup wiekowych a do obliczenia wysokości alimentów bierze się pod uwagę wynagrodzenie netto rodzica zobowiązanego a także wiek oraz ilość dzieci uprawnionych. W sposób analogiczny, czyli poprzez standaryzację uregulowany jest obowiązek alimentacyjny w wielu krajach zachodnich. Takie rozwiązanie jest o tyle istotne, że pozytywnie wpływa na szybkość decyzji a co najistotniejsze eliminuje jeden z potencjalnych obszarów nieporozumień pomiędzy rodzicami.
Na zakończenie pamiętać należy, że obowiązek alimentacyjny nie wygasa z chwilą osiągnięcia przez dziecko pełnoletności, ani określonego stopnia wykształcenia. Przesłanką uzasadniającą wygaśnięcie obowiązku alimentacyjnego jest okoliczność, czy dziecko jest w stanie utrzymać się samodzielnie. W tej kwestii bierze się pod uwagę czy pełnoletnie dziecko wykazuje chęć dalszej nauki oraz czy osobiste zdolności i cechy charakteru pozwalają na kontynuowanie nauki. Finalnie zatem, aby wygasić obowiązek alimentacyjny, należy podjąć działania analogiczne jak w przypadku ubiegania się o alimenty, a opisane powyżej.
Skomentuj